• Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
    • Yaşam
    • Türkiye
    • Dünya
  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
    • Belgesel & Film
    • Eylem & Etkinlik
    • Fotoğraf & Karikatür
    • Kitap & Dergi
    • Müzik & Video
Adil Medya
  • Aralık 9, 2023
  • Yayın İlkeleri
  • Hakkımızda
  • Künye
  • İletişim
  • Güncel
  • Sağlık
  • Sağlık
  • Psikoloji
Adil Medya
  • Anasayfa
  • Gündem
    • Politika
      Elektrikte kamunun payı kuşa döndü

      Elektrikte kamunun payı kuşa döndü

      Erdoğan: Sinop'ta inşa edilecek nükleer santralimizin enerjisinden Yunanistan'a da imkan tanıyabiliriz

      Erdoğan: Sinop'ta inşa edilecek nükleer santralimizin enerjisinden Yunanistan'a da imkan tanıyabiliriz

      Özgür Özel ofisinde Kılıçdaroğlu'yla görüştü, açıklama yok

      Özgür Özel ofisinde Kılıçdaroğlu'yla görüştü, açıklama yok

      ‘Hain, alçak, adi, soysuz Vahdettin’

      ‘Hain, alçak, adi, soysuz Vahdettin’

    • Yaşam
      Çocukları koruyan yok

      Çocukları koruyan yok

      Ayrılık, Beynin Fonksiyonel Organizasyonunu Yavaşlatıyor!

      Ayrılık, Beynin Fonksiyonel Organizasyonunu Yavaşlatıyor!

      Van'da yaşayan LGBTİ+'lar anlatıyor: 'Şiddet ve intiharlar artıyor, herkesin aklında iltica var'

      Van'da yaşayan LGBTİ+'lar anlatıyor: 'Şiddet ve intiharlar artıyor, herkesin aklında iltica var'

      Kimin evini kime satıyorsunuz?

      Kimin evini kime satıyorsunuz?

    • Türkiye
      ‘Ev gençleri’ anlatıyor: Sosyal hayatım yok, kupon yapıyorum

      ‘Ev gençleri’ anlatıyor: Sosyal hayatım yok, kupon yapıyorum

      Van'da yaşayan LGBTİ+'lar anlatıyor: 'Şiddet ve intiharlar artıyor, herkesin aklında iltica var'

      Van'da yaşayan LGBTİ+'lar anlatıyor: 'Şiddet ve intiharlar artıyor, herkesin aklında iltica var'

      Cambaza bak cambaza

      Cambaza bak cambaza

      Kırmızı ette fiyat artışı: Rekabet Kurumu inceleme başlattı

      Kırmızı ette fiyat artışı: Rekabet Kurumu inceleme başlattı

    • Dünya
      Fiber internet hızında dünya rekoru: Dünyanın tüm internet trafiğinin 20 katı hızında!

      Fiber internet hızında dünya rekoru: Dünyanın tüm internet trafiğinin 20 katı hızında!

      Erdoğan'ın 6 yıl sonra gelen Atina ziyareti, dünyada nasıl yankı buldu?

      Erdoğan'ın 6 yıl sonra gelen Atina ziyareti, dünyada nasıl yankı buldu?

      Körfez’de Putin neden ‘çar’ gibi karşılandı?

      Körfez’de Putin neden ‘çar’ gibi karşılandı?

      ABD'de üniversite saldırısı: 3 kişiyi öldüren saldırganın 'hedef listesi' ortaya çıktı

      ABD'de üniversite saldırısı: 3 kişiyi öldüren saldırganın 'hedef listesi' ortaya çıktı

  • Emek
  • Kadın
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Ekoloji
  • Sağlık
  • Bilim & Teknoloji
  • Yazarlar
  • Arka Sayfa
    • Fikir & Yazı
      ‘Ev gençleri’ anlatıyor: Sosyal hayatım yok, kupon yapıyorum

      ‘Ev gençleri’ anlatıyor: Sosyal hayatım yok, kupon yapıyorum

      Körfez’de Putin neden ‘çar’ gibi karşılandı?

      Körfez’de Putin neden ‘çar’ gibi karşılandı?

      Cambaza bak cambaza

      Cambaza bak cambaza

      Vicdan konusunda

      Vicdan konusunda

    • Belgesel & Film
      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Kapitalizmin Yeni Silahı: Prekaryaya Dönüştürülen Göçmen Emeği

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      Toplumsal gerçekçi romanın usta kalemi Orhan Kemal

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      ''Gelincik'' Elini kirletmekten çekinmeyen bir polisin hikâyesi

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

      “Leyla ile Mecnun” ekranlara geri dönüyor

    • Eylem & Etkinlik
      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli yapıldı

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli yapıldı

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

      Anayasal Düzen ve Adalet Devleti paneli

      Mikroplastik Nedir? Canlılara ve Çevreye Nasıl Zarar Verir?

      Mikroplastik Nedir? Canlılara ve Çevreye Nasıl Zarar Verir?

      Filistin sorunu paneli yapıldı

      Filistin sorunu paneli yapıldı

    • Fotoğraf & Karikatür
      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      LeMan'dan İsrail kapağı: Hangi hayvan hastaneleri vurur ki?

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

      Uykusuz bu hafta kapağına TOKİ'yi taşıdı

      Başka Türlü | Tamam da, dezenformasyon hangisi?

      Başka Türlü | Tamam da, dezenformasyon hangisi?

      Uykusuz'dan maden faciası kapağı: Size de fıtrat mı dediler?

      Uykusuz'dan maden faciası kapağı: Size de fıtrat mı dediler?

    • Kitap & Dergi
      Kitap Fuarı 40 yaşında

      Kitap Fuarı 40 yaşında

      Haftanın öne çıkan kitapları

      Haftanın öne çıkan kitapları

      Haftanın öne çıkan kitapları

      Haftanın öne çıkan kitapları

      Hedef gösterilen Ataol Behramoğlu'nun Bitlis'teki okur buluşması engellendi

      Hedef gösterilen Ataol Behramoğlu'nun Bitlis'teki okur buluşması engellendi

    • Müzik & Video
      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      4 gün sürecek 'Kuzey Fest'in programı belli oldu

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Efendiler Bunun Neresi Yalan

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Gökberk Uğurlu: “Düne takılı kalmak, önümüzü görmemizi engelliyor.”

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

      Grup Yorum üyeleri için dayanışma konseri

Cumhuriyet, Demokrasi ve hukuk devleti

Cumhuriyet, Demokrasi ve hukuk devleti

Haziran 2, 2020 Fikir & Yazı 0 comments

Facebook Twitter Google+ LinkedIn Pinterest

Arzulanabilir bir Türkiye Cumhuriyeti için demokrasi bir gerekli koşul sadece, hukuk devleti ise yeterli koşul.

Eser Kararkaş


Mehmet Altan senelerce Cumhuriyet rejimi ile demokrasinin aynı şey olmayabileceğini anlatmaya çalıştı çünkü bazı cumhuriyetçiler cumhuriyet kavramının demokrasi ile özdeş olduğunu zannediyorlardı.

Mehmet Altan’ın dilinde tüy bitti, İngiltere’nin büyük bir demokrasi olduğunu ama cumhuriyet olmadığını, İran ve Libya’nın ise demokrasiden zerre kadar nasip almadan cumhuriyet olduklarını anlatmaktan; içi demokrasi ile bezenmemiş bir cumhuriyet çok da makbul olmayabiliyordu, acaba bundan mı bizim eski cumhuriyetçiler Mehmet’i anlamıyorlardı, bilemiyorum.

Mehmet Cumhuriyet demokrasi demek değildir, olabilir de, olmayabilir de dediği zaman da demokrasi fikrinden çok haz etmeyen, demokraside cumhuriyete bir tehdit gören cumhuriyetçiler çok sinirleniyorlardı; ikinci cumhuriyet fikri de o günlerde doğdu, özü de cumhuriyet kavramını demokrasi ile taçlandırmaktan başka bir şey değildi.

İnsanların tartışırken kullandıkları, tercih ettikleri kavramlar aslında masum kavramlar değil, temel bir tercihin dışa yansıması idi.

O dönemin cumhuriyetçilerinin de demokrasinin gelişmesinde, kurumsallaşmasında, sistemin sandığa tabi olmasında cumhuriyete bir tehdit görüyorlardı ve Anayasanın ikinci maddesinde Cumhuriyetin temel nitelikleri arasında olan demokrasiyi cumhuriyet kavramı ile beraber telaffuz etmekten adeta imtina ediyorlardı.

Çok net hatırlıyorum çünkü o dönemde hakkında bu nedenden eleştirel yazılar yazdım, dönemin Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer konuşmalarında, demeçlerinde hep ısrarla “laik Cumhuriyet” ifadesini tercih ediyor, Cumhuriyetin anayasal diğer iki ilkesi olan demokrasi ve hukuk devletini Cumhuriyetin nitelikleri arasında, saymıyor demem asla ama vurguyu oraya yapmıyordu.

Bunun temel nedeni de kanımca başka çok sayıda insanın da yaptığı gibi Cumhuriyetin Anayasanın ikinci maddesinde ifadesini bulan nitelikleri (demokrasi, laiklik, hukuk devleti, sosyal devlet) arasında bir tercih hiyerarşisi yapmaları idi.

Oysa, her koşulda, ısrarla, dört niteliği de eşit ölçülerde savunmak, dört ilkenin de beraber ve hiçbiri diğerinin önüne geçmeden yaşama geçirilmesinden yana olmaktı önemli olan.

Cumhuriyet-demokrasi tartışmaları biraz dindi, yavaşladı, cumhuriyetçiler de demokrasinin cumhuriyet için önemini kavradılar, kahir ekseriyetle 27 Mayıs darbesine bile karşı çıkıyorlar artık.

XXX

Ancak son dönemlerde benzer, bilinçli ya da bilinçsiz yanlış bir tercih beyanı da demokrasi ve hukuk devleti arasında yaşanıyor.

Daha güzel, daha adil, daha üretken, daha zengin, daha iyi bölüşen, daha özgür bir Türkiye özlemi hep demokrasi talebi ile dile getiriliyor.

Demokrasi ile bir meselemin olması mümkün değil ama aklıma yine de kelime seçiş tercihlerinin çok masum olmadığı konusu da gelmiyor değil.

Cumhuriyet kavramı artık yerleştiğine göre, özellikle muhalif kesim neden itirazlarını sadece “demokrasi talebi” üzerinden seslendiriyorlar?

Neden demokrasi dedikleri kadar hukuk devleti de demiyorlar?

Cumhuriyet ve demokrasinin aynı şeyler olmadığı gibi demokrasi ile hukuk devleti de aynı şeyler asla değiller.

Arzulanabilir bir Türkiye Cumhuriyeti için demokrasi bir gerekli koşul sadece, hukuk devleti ise yeterli koşul.

Laiklik ve sosyal devleti de hukuk devletinin ayrılmaz parçaları saydığım için vurguyu hukuk devletine yapıyorum; laikliğin ve sosyal devletin olmadığı bir devletin hukuk devleti olması da zaten adeta imkânsız.

Neden, üstelik muhaliflerin çok önemli bir bölümü, sadece demokrasi taleplerini öne çıkarıyorlar, bunun açıklanabilir bir nedeni olması gerekiyor.

Hukuk istiyoruz diyen yok değil ama çok az.

Demokrasi yani seçilme (meşru, evrensel seçim kuralları ile), yani iktidar kimin yöneteceğini belirliyor, insanlar da yönetilmek değil, yönetmek istiyorlar, bundan olabilir mi?

Demokrasi seçilen insanın, hele hukuk devleti iyi çalışmıyor ise, hareket alanını çok genişletiyor, insana bizim gibi ülkelerde hukukun sağlayamadığı kısmi dokunulmazlıklar veriyor, acaba bu nedenden mi?

Demokrasi kavramı daha yoğrulabilir bir kavram, Macaristan da, Brezilya da, İngiltere de birer demokrasi yani savrulma alanınız çok geniş, demokrasinin evrensel tanımı da pek yok.

Oysa, hukuk devletini mesela Venedik Komisyonu çok detaylı olarak tanımlıyor, burada eliniz kolunuz daha bir bağlı.

Demokrasi talebinin hukuk talebinin önüne geçmesi bundan olabilir mi?

AKP ve Erdoğan eskiden “üstünlerin hukuku değil, hukukun üstünlüğü” derlerdi, şimdi sadece demokrasi diyorlar.

Neden?

Acaba kendilerini hukuk devleti kurallar cenderesi içinde görmek istemedikleri için mi?

Oysa, siyasi talep vurgusunu “evrensel koşullarla hukuk devleti” üzerine yaptığınızda, başarılı olursanız, içinde yaşayacağınız hukuk devleti vatandaşın bir anlamda hareket alanını sınırlıyor, mesela beyannameli vergi mükellefiyeti dışında kalamıyorsunuz, hazine arazisi işgal edemiyorsunuz, kayıtdışı çalışamıyorsunuz, çalıştıramıyorsunuz, hukuk sizin elinizi, kolunuzu bağlıyor, yaşama kurallar getiriyor.

Bir örnek vermem gerekir ise, demokrasi size araba kullanma özgürlüğü veriyor, hukuk devleti ise ancak trafik kuralları çerçevesinde size bu araba kullanma özgürlüğünüzü kullandırtıyor.

Türkiye’de trafiğe bir bakarsanız neden demokrasinin hukuk devleti talebinin önünde geldiğini belki daha iyi gözümüzün önüne getirebiliriz.

Vatandaş araba sahibi olma özgürlüğünden deli gibi yana ama trafik kurallarına da uymak hiç istemiyor, değil mi?

  • Kaynak Artı Gerçek

Yorumunuzu bırakın


İlgili Haberler

‘Ev gençleri’ anlatıyor: Sosyal hayatım yok, kupon yapıyorum Fikir & Yazı
Aralık 9, 2023

‘Ev gençleri’ anlatıyor: Sosyal hayatım yok, kupon yapıyorum

Körfez’de Putin neden ‘çar’ gibi karşılandı? Dünya
Aralık 8, 2023

Körfez’de Putin neden ‘çar’ gibi karşılandı?

Cambaza bak cambaza Fikir & Yazı
Aralık 7, 2023

Cambaza bak cambaza

ZAMAN AKIŞI

Ara 9 12:14
Sağlık

Uyku Nedir? Uykunun Evrimi, Günlük Uyku Süreleri ve Uyku Sırasında Düşme Hissi Üzerine…

Ara 9 12:06
Bilim & Teknoloji

Antioksidan beslenme: Sağlıklı yaşamın anahtarı

Ara 9 11:38
Sağlık

Kansızlık hastalıklara sebep oluyor: Üşüme, halsizlik, baş dönmesi…

Ara 9 11:28
Arkasayfa

‘Ev gençleri’ anlatıyor: Sosyal hayatım yok, kupon yapıyorum

Ara 9 11:23
Kültür & Sanat

Söylemek, sessiz kalmak ve göstermek: Wittgenstein ve iptal kültürü üzerine

Ara 9 11:16
Gündem

Elektrikte kamunun payı kuşa döndü

Ara 9 11:14
Gündem

Çocukları koruyan yok

Ara 9 11:12
Emek

Metalde rota direniş

Ara 8 14:45
Bilim & Teknoloji

Bilim Nedir? Bilimin Temel Özellikleri Nelerdir?

Ara 8 14:24
Kültür & Sanat

Darwinizm’den Bilimsel Ayrılış Bildirisi: Evrim, Bilim İnsanları Arasında Kabul Görüyor mu?

Ara 8 14:14
Sağlık

Ayrılık, Beynin Fonksiyonel Organizasyonunu Yavaşlatıyor!

Ara 8 13:38
Bilim & Teknoloji

Fiber internet hızında dünya rekoru: Dünyanın tüm internet trafiğinin 20 katı hızında!

Ara 8 13:34
Bilim & Teknoloji

Bilimsel araştırma: Yalnız vakit geçirmek insana iyi geliyor!

Ara 8 13:15
Gündem

Erdoğan: Sinop’ta inşa edilecek nükleer santralimizin enerjisinden Yunanistan’a da imkan tanıyabiliriz

Ara 8 13:09
Gündem

Erdoğan’ın 6 yıl sonra gelen Atina ziyareti, dünyada nasıl yankı buldu?

Ara 8 12:56
Gündem

Körfez’de Putin neden ‘çar’ gibi karşılandı?

Ara 8 12:41
Gündem

ABD’de üniversite saldırısı: 3 kişiyi öldüren saldırganın ‘hedef listesi’ ortaya çıktı

Ara 8 12:27
Ekonomi

Kişi başı kart borcu asgari ücretin 2,5 katı

Ara 8 12:26
Ekonomi

Kırmızı et sofraya üç kat uzak kaldı

Ara 8 12:13
Eğitim

Okullara cuma namazı talimatı!

Ara 8 12:10
Gündem

Özgür Özel ofisinde Kılıçdaroğlu’yla görüştü, açıklama yok

Ara 8 12:08
Gündem

İsrail’den Gazze’de insanlık dışı bir uygulama daha: Erkekleri soyup gözlerini bağladılar

Ara 7 16:24
Gündem

‘Hain, alçak, adi, soysuz Vahdettin’

Ara 7 14:04
Gündem

Van’da yaşayan LGBTİ+’lar anlatıyor: ‘Şiddet ve intiharlar artıyor, herkesin aklında iltica var’

Ara 7 13:45
Gündem

Kimin evini kime satıyorsunuz?

Ara 7 13:03
Kültür & Sanat

Anunnakilerin 3 Gizemli Özelliği

Ara 7 12:15
Arkasayfa

Cambaza bak cambaza

Ara 7 08:18
Eğitim

Örneklem oyunu gerçeği örtemedi

Ara 6 15:40
Ekonomi

Seçeneklerin Fazla Olması Her Zaman İyi Olmayabilir!

Ara 6 15:24
Gündem

100 yaşına kadar yaşamanın şifresi çözüldü: Yaşayanların hepsinde bu özellikler görüldü