Birçokları, Erdoğan gitse de ektiği nefret tohumlarının temizlenemeyeceğinden endişeli… Göz önündeki soyguna rağmen hırsıza oy vermeye koşanlar, mutfakta eşine çay koyan lidere “karı gibi” diye hakaret ettiğini sananlar, tartışamadığı fikri taşlayarak kovalamaya çalışanlar… “Bu korkunç cehalet, bu arsız kin, bu dipsiz öfke nasıl dinecek” sorusu herkesi düşündürüyor. Elbette haklı bir kaygı bu… Erdoğan’ın “böl ve yönet”, “kutuplaştır ve hükmet” taktiği kendisine yaradı, ama Türkiye’yi mahvetti. Şimdi çekip gidecek belki, ama geride birbirine karşı kin dolmuş bir toplum bırakacak. O gitse de Trabzon’da eline mikrofon verip rakibine “hain” dedirttiği oğlan bizimle yaşayacak. Seçim otobüsünde “Onlar seccadeye basıyor. Ben AK Partili’yim” dedi diye 200 lira verdiği kız, büyüdükçe nefreti taşıyacak. Kılıçdaroğlu’nun otobüsünü taşlayan 15 yaşındaki çocuk, önemli bir iş yaptığını sanacak. Erdoğan gitse de onun zehirlediği kuşak, önümüzdeki dönemin sorunu olacak. Bununla baş etmenin kolay olmadığını biliyorum; ancak çözümsüz olduğunu düşünmüyorum. Dünyaya nefretin en korkuncunu yaşatmış Almanya örneğini inceliyorum. Nefretle mücadele, bir devlet politikası haline getirilirse, toplumsal duyarlılık örgütlenebilirse, okullar-medya-sosyal medya nefret siyasetini yasaklarsa –kısa vadede olmasa da- orta vadede topluma hâkim olan öfkenin yatışacağına, Erdoğan’ın yaydığı nefretin azalacağına inanıyorum. İşe, rol modeli değiştirerek başlamak şart: Her gün kürsüden, ekrandan, camiden, saraydan kin kusan biri ülkeyi yönetirken, milyonların onu örnek almaması düşünülemez. Ama barış, uzlaşma, sevgi, birlik mesajı veren bir yönetici, büyük fark yaratır. Ardından ders kitaplarından televizyon dizilerine, Cuma hutbelerinden gazete manşetlerine kadar nefret söylemine, iftiraya, ırkçılığa, saldırganlığa karşı bir seferberlik gerekecek. Çocuk zihinlerinin tarikatta, okulda, mahallede, seçim otobüsünde nefretle doldurulması engellenecek. Batıl inanç değil bilimsel düşünce, silah değil kitap, kavga değil uygar tartışma teşvik edilecek. Düzelecek dostlar, hepsi düzelecek. Ama dediğim gibi, işe nefret yayan rol modelden başlamak şart… |