Bursa Büyükşehir Belediyesi, Abidin Dino’nun ‘elleriyle görmesini bilen bir ressam’ olarak nitelediği, Nâzım Hikmet’in ‘Köylü ressam’ dediği Bursalı usta ressam İbrahim Balaban’ın eserlerini sanatseverlerle buluşturdu.
Nazım Alpman
Bursalı büyük ressam İbrahim Balaban uzun yılların ardından doğduğu şehre görkemli bir sergi ile döndü. Bu onun ölümünün ardından açılan ilk sergisi olma özelliğini de taşıyor. Serginin açıldığı bina, onu cezaevine yollayan hükmün verildiği eski Bursa adliyesi… Balaban adli suçlu olarak girdiği hapishaneden dev bir sanatçı olarak çıkacaktır.
Balaban Bursa’nın Seçköy’ünde 1921’de dünyaya geldi. Köyün üç yıllık ilkokulunu bitirdi. Henüz 16 yaşındayken Bursa cezaevine girdi. Orada hayatını değiştirecek olan Nâzım Hikmet ile tanıştı.
Cezaevinden çıktığında ise Türkiye’nin en büyük ressamları arasına girecek bir bileğe sahip olmuştu. O sadece bir ressam değil aynı zamanda güçlü bir yazardı. Resimleri antika değerine ulaşmış durumda her geçen gün daha da değerleniyor. Kitapları Berfin Yayınlarından tekrarlanan baskılarla okurlarına ulaşmaya devam ediyor.
∗∗∗
Serginin hikâyesine gelince… Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey tarafından
kazanıldıktan sonra onun Nilüfer Belediye Başkanı olduğu yıllardaki sanat ve kültüre yaptığı yatırımların Bursa’yı kapsayacak hale geleceği biliniyordu. Zaten 2024’ün Haziran’ını takip eden on iki ay “Nâzım Hikmet Yılı” olarak ilan edildi. Bir yıl boyunca yapılan anma etkinlikleri devam ediyor. Nâzım’ın Bursa Hapishanesinden yakın dostu İbrahim Balaban’ın bu coşkulu yıla dahil olmasıysa daha kapsamlı bir süreçten geçecekti.
Balaban 9 Haziran 2019’da 97 yaşında hayata gözlerini kapayınca önce Şişli’deki Nâzım Evi’nde bir tören yapıldı. Şişli Camiinde kılınan cenaze namazından sonra Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin’in katkılarıyla Balaban doğduğu yere Bursa Seçköy’e götürüldü. Bir yıl sonra değerli heykeltıraş Mehmet Aksoy, Balaban’ın mezarına bir anıt heykel yaptı.
Balaban’ın doğduğu yere “kesin dönüşü” için bir adım daha kalmıştı: Dünyaya geldiği evi Balaban Müzesi haline getirerek Bursa’ya armağan etmek!
Balaban’ın eserlerinin sergileneceği müze için çalışmalar sürerken bir ön aşama olarak Bursa Kent Müzesi’nde sergi açılması gündeme geldi. Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Yıldız, Kültür Müdürü Günay Özkılınç ve Müzeler Müdürü Dilek Yıldız Karakaş ile sanatçının oğlu ressam Hasan Nazım Balaban’ı bir araya getiren Gülçin Parlak çok hızlı biçimde eserlerin Bursa’ya ulaşmasını sağladı.
∗∗∗
Bir aydan kısa süre içinde küratör Serap Tuba Yıldız ile tasarımı yapan Nejat Biçen benzeri az düşünülen çok etkileyici bir Balaban Sergisi hazırladılar.
Sergide sanatçının hapishane yıllarında Nâzım Hikmet ile başlayan sanat yolculuğuna tanıklık eden 40 eser ve özel eşyaları yer alıyor.
14 Haziran 2025 Cumartesi günü açılan sergi 1 Eylül’e kadar gezilebilecek. Sergide Nebil Özgentürk’ün “Balaban belgeseli” de yer alıyor.
BBB Başkanı Mustafa Bozbey açılış töreninde geçmiş yıllardaki acı gerçeği dile getirerek “Bursa yetiştirdiği sanatçılara yeterince vefalı davranamadı” dedi:
-İbrahim Balaban da bu sanatçılardan biridir. Biz değerlerimizle şehrimizi buluşturmaya devam edeceğiz. Bursalıların Balaban’ı ve Seçköy’ü tanımalarını istiyoruz. Bunun için Seçköy’de Balaban Müzesi açacağız! Bu sergi ile Balaban’a doğduğun şehre hoş geldin diyoruz.
Hasan Nazım Balaban da Bursalı yetkililere, sergiye emek verenlere ve katılanlara teşekkür etti. Balaban’ın eşi Emine Balaban, kızı Aslı Balaban da katıldılar.
Görkemli sergiyi gezenlerin aklına il gelecek olan cümle Başkan Bozbey’in vurgusuyla farklı olmayacaktır:
-Balaban’ın Bursa’ya dönüşü!
