Kız çocukları güvenli yaşam, eğitim ve sağlık olmak üzere birçok alanda geri planda bırakılıyor. Hak savunucuları, başta iktidar olmak gerici kesimlerin hedef almasıyla kız çocukları üzerinde baskıların artığına dikkat çekiyor.
İlayda Kaya
Diyarbakır’da kaybolduktan 19 gün sonra ölü bulunan Narin Güran…
Tekirdağ’da istismara uğradıktan sonra kaldırıldığı hastanede yaşam mücadelesini kaybeden 2 yaşındaki Sıla Bebek…
İsmailağa Cemaati’ne bağlı Hiranur Vakfı Başkanı Yusuf Ziya Gümüşel tarafından 6 yaşında ‘evlendirilen’ ve yıllarca sistematik olarak cinsel istismara maruz bırakılan kızı H.K.G…
Okula yollanmayan ve zorla evlendirilen yüzlerce çocuk…
Bunlar yalnızca birkaç örneği. Kız çocuklarının güvenli yaşam başta olmak üzere eğitimden sağlığa birçok alanda en temel haklarından mahrum bırakılıyor.
Bugün 11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü. Paylaşılan istatistiklerle; yoksul, gerici ve baskıcı ülkelerde kız çocuklarının yaşadığı eşitsizlik gözler önüne serilirken, oğlan çocuklarına oranla da her alanda geri planda oldukları ortaya çıktı. Türkiye’de ise durum gün geçtikçe daha da vahametini artırıyor.
AKP- MHP bloku başta olmak üzere gericilerin özellikle Meclis’e girmesiyle kız çocukları daha da hedef haline geldi. Çocuk hakları savunucuları, son dönemde özellikle güvenlik açığının giderek derinleştiğine dikkat çekerek, çocukların haklarının korunması yönünde çağrı yaptı.
HEDEF TAHTASI
Akademisyen Doç. Dr. Fevziye Sayılan, gerici ve kadın düşmanı politikalara tepki gösterdi. Sayılan, BirGün’e yaptığı açıklamada “Belirli sorunlara mercek tutmayı hedefleyen günlerde, bu alandaki iyileştirmeleri ve olumlu gelişmeleri görmek isteriz. Ancak bundan mahrum durumdayız. Son 10 yılda kız çocukları için dünya, özellikle bölgemiz ve Türkiye daha güvenli bir hale gelmedi. Kız çocukları için tüm hakların temeli olan ‘yaşam hakkı’ tehdit altında. Toplumsal cinsiyet karşıtı politikalar bu alandaki hak eşitliği ve kazanımlarını hedef tahtasına koydu. Bunun en kötü sonuçlarını kız çocukları yaşıyor. Çocuk yaşta evlilik ile ilgili istatistikler de kötü durumu daha da pekiştiriyor. Bu gerici ve kadın düşmanı iklim kız çocuklarının eğitim hakkından da mahrum kalmasına yol açıyor” ifadelerini kullandı.
EĞİTİM ÇIKMAZI
Yoksulluğun artması en çok çocuk ve gençleri etkiliyor. Derin Yoksulluk Ağı ve Habitat gibi sivil toplum örgütlerinin yaptıkları araştırmalar gençlerin okullaşma oranlarının düştüğünü, sosyalleşme ortamlarının kısıtlandığını ve iyi beslenemediklerini gösteriyor. Köylerde ve okullarda ise başta yoksulluk olmak üzere pek çok nedenden kız çocukları okullardan koparılıyor. Giderek liseye giden kız çocuğu sayısı azalıyor. Kız çocuklarının okullardan kopmasına karşı iktidar ve Milli Eğitim Bakanlığı ise gerekli adımları atmıyor. Gericiler ise eğitim hakkını hedef almaya devam ediyor. HÜDA-PAR’lılar “Karma eğitimin devam ettiği okullarda, gençler birbirini taciz edebilirler” açıklamaları eğitimciler tarafından tepkiyle karşılandı.
DOĞUM ARTIYOR
Çocuklar küçük yaşta istismar edilerek ‘evlendiriliyor’. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun 2018 raporuna göre, dünyada her beş çocuktan biri zorla evlendiriliyor. TÜİK verilerinde ise 2002’den 2022’ye kadar 742 bin 565 kız çocuğunun evlendirildiği göze çarpıyor. UNFPA’nın verisi ise çocuk yaşta zorla evlendirilen her 3 kadından 1’inin çocuk yaşta doğum yaptığını gösteriyor. İHD’nin verilerine göre 2001-2022 yılları arasında 21 bin 87’si 15 yaş altı olmak üzere 18 yaş altı 2 milyon 88 bin çocuğu doğum yaptığına dikkat çekiyor. Göç İdaresi Başkanlığı’nın 2023’teki verileri de diğer verilerden farklı değil. Geçici koruma kapsamında bulduğunu ifade ettiği 1 milyon 658 bin 100 Suriyeli çocuktan 800 bin 178’inin kız çocuklarından oluştuğu belirtiliyor. Göçmen çocuklar; eğitim, istismar, yoksulluk gibi sorunlarla mücadele etmek zorunda bırakılıyor.
KIZ ÇOCUKLARI TARIM SEKTÖRÜNDE
AKP’nin iktidara geldiği 2002’de sadece bir çocuk iş cinayetlerinde hayatını kaybederken bugün ise binlerce çocuk yaşamını yitiriyor. AKP iktidarı ve devlet kurumları rakamlarla oynadığı için gerçek veriler kapsamlı olarak tespit edilemese de en az 2 milyon çocuk işçi olduğu öngörülüyor. Kayıt dışı ve kötü çalışma koşullarına mecbur bırakılan çocuklar, iş cinayetlerinde hayatını kaybediyor. Kız çocuklarının özellikle tarım sektöründe sömürü altında kaldığı verilerle ortaya konuluyor.
BÜYÜMEZ ÖLDÜRÜLEN ÇOCUKLAR
Güvenlik açığı ise özellikle kız çocukları için daha büyük bir sorun. ‘Kaybolan’ çocukların sayısı her geçen yıl artıyor. Diyarbakır’da kaybolan ve 19 gün sonra ölü bulunan Narin Güran, bu çocuklara son örnek oldu. Cinayet, 1 buçuk aydır aydınlatılmadı. Narin’in soruşturması sürerken Tekirdağ’dan bir çocuk istismarı haberi daha geldi. 2 yaşındaki Sıla bebek, istismara ve şiddete uğradı. Sıla bebek günlerce sürdürdüğü yaşam savaşını kaybetti. 2016 ile 2018 yılları arasında en az 104 bin çocuğun kayıp olduğunun tespit edildi. 2016’dan bu yana bu konuda herhangi bir veri açıklanmasa da bu çocukların çoğunun kız çocuğu olduğu haberlere yansıyor.
‘ÇOCUK AMA OLGUN’
18 yaşın altındakilerin çocuk sayıldığı Türkiye’de, iktidarın ve gerici kesimin kız çocuklarını hedef alan açıklamaları infial yaratıyor. İktidardan yandaşlarına kadar kız çocuklarına ilişkin söylenen bazı açıklamalar şöyle:
• 2022: Cumhurbaşkanı Erdoğan, 6 yaşında zorla evlendirilen ve yıllarca sistematik olarak istismar edilen H.K.G. için, “Bir kızımızın erken yaşta evliliği” diye yorumladı. Sosyal Doku Vakfı Başkanı Nurettin Yıldız da “10 yaşında, 7 yaşında, 6 yaşında 78 yaşında, yaşıyorsa 135 yaşında bir insan evlenmeye adaydır, ne küçük yaşta olduğu için ne büyük yaşta olduğu için nikâha engel bir durum yoktur” dedi.
• 2022: HÜDA-PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, çocuk yaşta evlilikler için “Kaç yaşında çocuk, neye göre çocuk, kime göre çocuk? Bazıları 15 yaşındadır ama olgundur” dedi.
• 2023: Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan ise çocuk yaşta evliliklerle ilgili “14 yaşında biri cinsel olgunluğa eriştiğine göre rızası geçerlidir” dedi.
YAŞAMDAN KOPARDILAR
• Gerici ve baskıcı rejimle yönetilen ülkelerde kız çocuklarına baskılar giderek artıyor. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Afganistan’da bu yıl ortaokula başlaması gereken 330 binden fazla kız çocuğunun okula gidemeyeceğini açıkladı. Taliban yönetimi, 2021’de kız çocuklarının 6. sınıftan sonra okula gidemeyeceğine karar vermişti.
• Hindistan’da kız çocukları, korkunç bir istismar çemberinin içinde. Hindistan’da yapılan son nüfus sayımında, ülkedeki kız çocuğu sayısının endişe verici oranlarda düştüğünü ortaya koydu. Kız çocuğu istemeyen aileler; ya yeni doğmuş kız bebeklerini öldürüyor, ya da yasal olmayan cinsiyet belirleme testlerinin ardından kız çocuklarını kürtajla aldırıyor. Son 10 yılda, öldürülen kız çocuğu sayısı 10 milyona dayandı.
• Kız çocuklarının şiddet gördüğü bir başka bölge ise Latin Amerika. Burada ise kız çocuklara yönelik şiddet, küçük yaşlarda doğum ve zorla evlendirme gibi sorunların artıyor. Latin Amerika’da kadınlara yönelik cinsel istismara maruz bırakılan mağdurların çoğu 18 yaşından küçük. Ekvador’daki cinsel istismara maruz bırakılan kadınların yüzde 64’ü 18 yaşından önce, El Salvador’da cinsel istismar vakalarının yüzde 75’i 17 yaşından küçüklerde, Kolombiya’daki vakaların yüzde 74,25’i ise 14 yaşından küçüklerde görülüyor.