Saddam Hüseyin’in 16 Mart 1988’de Halepçe’de düzenlediği kimyasal saldırı binlerce insanın ölümüne neden olurken, görüntüler 31 yıl sonra bile insanlığın içini hala ilk günkü gibi acıtıyor..
Irak-İran savaşı döneminde Baas rejimi altında Irak’ta yaşayan Kürt halkına karşı başlatılan Enfal Hareketi’nin son aşaması olarak Halepçe’ye yapılan kimyasal saldırının üzerinden 31 yıl geçti.
Yaklaşık sekiz yıl süren İran-Irak Savaşı’nın son aylarında, 16 Mart 1988 tarihinde çoğu kadın ve çocuklardan oluşan binlerce Iraklı Kürt, Saddam Hüseyin’in emriyle Halepçe’ye düzenlenen kimyasal saldırıda yaşamını yitirdi.
Irak Kürtlerinin Halepçe Katliamı yaraları hâlâ sarılmadı
İran-Irak Savaşı sırasında İran sınırına yakın bir kent olan Halepçe’de yaşayan Kürt halkı dönemin Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin tarafından İran’a destek vermekle suçlanmış, Kürtlere karşı Enfal Hareketi başlatılmıştı.
Katliamda yaşamını yitiren 5 bin kişi ve 7 bin yaralının yanı sıra etkileri uzun süreli olan kimyasal gazlardan etkilenen yüzlerce kişinin tedavileri hâlâ devam ediyor. Katliam sonrası ikinci bir saldırıdan kaçarken ailelerini, çocuklarını kaybeden insanların travmalarının devam ettiği gibi.
Katliamın sorumlusu olarak bilinen Saddam Hüseyin ise Amerika Birleşik Devletleri’nin 2003 yılı Irak işgali sonrası yakalandığında kimyasal saldırıdan haberi olmadığını iddia etmişti.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Mart 2014’te Süleymaniye’ye bağlı olan Halepçe’nin yaşanan acılar nedeniyle il olmasına karar vermişti.
Irak savaş uçakları ertesi gün ise İran sınırına yaklaşık 11 kilometre uzaklıktaki Halepçe’ye beş saat boyunca zehirli gaz bombaları yağdırdı.
O anlara şahit olanlar, kente düşen bombaların içindeki “elma kokulu” gazların birkaç dakika içerisinde tüm kente yayılmaya başladığını söylüyor.
Sonuç korkunçtu: 5 bine yakın insan öldü.
Olay yerine ilk varan Sınır Tanımayan Doktorlar ekibi, hardal gazı kullanıldığını teyit etti. Belçikalı ve Hollandalı doktorlardan oluşan bu ekip, kullanılan zehirler arasında muhtemelen siyanür de olduğunu bildirdi.
Irak’ta 2003 yılında devrilen Saddam Hüseyin, Kürtlere karşı yürüttüğü Enfal Hareketi kapsamında 180 bin kişinin ölümünden sorumlu tutularak yargılandı.
Ancak başka bir hükümden aldığı idam cezasıyla 2006’da asıldı. Ölümünün ardından ise Kürtlere karşı “soykırım” uygulamaktan yargılandığı davada suçlu bulundu.
Saddam Hüseyin’in “Kimyasal Ali” lakaplı kuzeni Ali Hasan el Mecid ise 2010 yılında, aralarında Halepçe katliamının da bulunduğu zehirli gaz saldırılarının emrini vermekten idam edildi.
Halepçe’ye düzenlenen kimyasal saldırı sonrası bölgeden kaçan 500 bin kişi de Türkiye’ye sığınmıştı.