Merkez Bankası verilerine göre piyasadaki her iki banknottan biri 200 TL oldu, 100 TL’nin payı ise giderek azaldı. Piyasa en yüksek değere sahip banknotun 200 TL olmasının yarattığı sorunlara dikkati çekiyor ancak ekonomi yönetimi yeni banknota yeşil ışık yakmıyor.
Havva Gümüşkaya
Ekonomi yönetimi, piyasadan gelen taleplere rağmen yeni banknot basımına olumlu bakmıyor. Piyasada en yüksek banknot olan 200 liranın ağırlığı artarken bankacılar özellikle konut satışları gibi işlemlerde para saymanın ciddi sorunlar yarattığını söylüyor.
200 TL’lik banknotun piyasaya sürüldüğü 2009 yılında döviz karşılığı 132 dolar olarak ölçülüyordu. Ancak son dönemdeki değeri 5,8 dolara kadar geriledi. Dolar kurundaki artış ve yüksek enflasyon daha yüksek değerli banknot basımı talebini arttırdı. Ancak banknot basma yetkisine sahip olan Merkez Bankası yeni banknot basımına bugüne kadar yeşil ışık yakmadı.
Merkez Bankacılara göre en büyük banknotun toplam emisyon içindeki payının yüzde 50’yi aşması halinde yeni banknot için şartlar sağlanmış oluyor. Merkez Bankası’nın verilerine göre piyasadaki banknot dağılımında 200 liralık banknotlar yüzde 50’yi oluşturuyor. Piyasadaki her iki banknottan birinin 200 lira olduğu belirtiliyor.
100 TL’NİN PAYI DÜŞTÜ
100 liralık banknotun piyasadaki payı ise eridi. Haziran 2023’te kullanımı 200 TL’nin altına düşen 100 liralık banknotların toplam emisyon içerisindeki hacmi yüzde 19,1’e geriledi. Diğer banknotlar ise adeta yok oldu. 50 liralık banknotun payı yüzde 6,9, 20 liralık banknotun payı yüzde 4,7’ye düşerken 5 liralık bozuk paranın basılmasıyla en küçük banknot olarak kabul edilen 10 liranın payı ise yüzde 10,5 olarak ölçüldü.
Yüksek enflasyon ortamının bir diğer etkisi de madeni paralarda görüldü. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre bu yıl tedavüle hiç 25 kuruşluk bozuk para verilmedi. Yılbaşından bu yana tedavüle çıkan 674 milyon 335 bin adet bozuk paranın yüzde 18’ini 5 lira, yüzde 63,7’sini ise 1 liralar oluşturdu.