Prof. Dr. Sinan Canan: Hayal dünyası gelişmemiş, zamanında inisiyatif almasına izin verilmemiş, otorite olmadan doğruyu yapamayan insanlar var ve onların ülkesi burası. Yeni nesil inisiyatif alabilmeli.
Prof. Dr. Sinan Canan:
Duygusal olarak kendisini ilgilendirmeyen hiçbir şeyi öğrenmeyen bir sistemimiz var. Olmayan bir geleceği hayal edip onu yaratabilmeyi başarabilen tek canlı, insan. Ancak bu durumun kendisiyle duygusal olarak bağlantılı olması gerekiyor ki teşvik olsun. İşte bu yüzden insanın kendisine bir neden bulması gerekiyor. Duygusal sistem zihnimizi çalıştırmanın temelini oluşturuyor. Çeşitli duygularımız var ancak bunların hepsi hayatta kalmak için deneyimleri etiketlemenin bir yolu.
Hiçbir beyin sınav geçmek için İngilizce öğrenmez
Biz 2-2.5 yaşında Türkçeyi öğreniyoruz. Ancak 12 yıl boyunca İngilizce eğitimi aldığı halde ‘Hello’ bile diyemeyen güzide bir milletiz. Bu anlamda uluslararası bir ödül bekliyorum çünkü Savant düzeyinde dil öğrenebilen insanlara 12 yılda bir dil öğretememek büyük maharet. Fakat gün geliyor, bir türlü İngilizce öğrenememiş o çocuk İngilizce konuşan birine aşık oluyor. Üç gün içinde adeta İngilizce şakıyor. Dil kapıları açılıyor.
Eğer bir bilgi beslenmenize, hayatta kalmanıza, üremenize ve güvenliğinize faydalı değilse beyin diyor ki ‘Ben bunu yerim’. Ama hiçbir beyin 1.5 saatlik bir sınavı geçmek için İngilizce öğrenmez ve öğrenmiyor da. Hayatta bir önemi, duygusal bir çabası olması lazım ki beyin onun için açılsın. Az önceki örnekte de olduğu gibi tutamazsınız, odaya kapatsanız o çocuk yine öğrenir o İngilizceyi.
Otorite olmadan doğruyu yapamayanların ülkesi burası
Hayal dünyası gelişmemiş, zamanında inisiyatif almasına izin verilmemiş, otorite olmadan doğruyu yapamayan insanlar var ve onların ülkesi burası. Zabıta yoksa denize çöp döküyor, otorite yoksa sırada senin önüne geçiyor. Kendi davranışını üstlenme inisiyatifi vermediğimiz insanlar maalesef ne kendilerini inşa edebiliyor, ne de otorite olmadığında kuralları icra edebiliyor. Yeni nesil inisiyatif alabilmeli.
Boş kalmadan zihinde hasat yapamıyorsunuz
O meşhur Descartes çalışmaktan yorulup yattığı sırada bir sineği izlemese o tezi bulabilir miydi? Yatıp da 3 ayrı noktada gidip gelen sineği izlediği için kartezyen koordinat sistemini (x, y) bulabildi, fonksiyonlar hayatımıza girdi… Beş çayında ağaçları seyreden İngiliz Newton, elmaların düşmesini fark ettiği sırada kütle çekim teorisini keşfetti. Boş kalmadan zihinde hasat yapamıyorsunuz.
Aylaklık da ustalık ister
Bir şey üretmek istiyorsak, duracağız. Aylaklık da ustalık ister. Hiç bir akademisyenden böyle bir tavsiye gördünüz mü bilmiyorum ama yatın yuvarlanın, yayılabildiğiniz kadar yayılın. Çünkü siz yapacak işi olan insanlarsınız. Bir de ümitli olun. Aşık Veysel’in de dediği gibi ‘Yalan dünya iki şeysiz olmaz; bir ümitsiz, iki yarsız.