Araştırmacılar, kulakta ses titreşimlerini elektrik sinyallerine çevirerek duymayı gerçekleştiren, ancak yaşla birlikte giderek azalan ve işitme kaybı sorununa neden olan tüycüklerin yeniden oluşmasını sağlayan bir yöntem bulduklarını bildirdiler.
Araştırmacılar, kulakta ses titreşimlerini elektrik sinyallerine çevirerek duymayı gerçekleştiren, ancak yaşla birlikte giderek azalan ve işitme kaybı sorununa neden olan tüycüklerin yeniden oluşmasını sağlayan bir yöntem bulduklarını bildirdiler.
Araştırmacılar işitme kaybı sorununun tedavisine yönelik yeni bir yaklaşıma doğru önemli bir adım attılar. European Journal of Neuroscience dergisinde yayınlanan bir çalışmada bilim insanları, iç kulağın salyangoz denilen bölümünde yer alan, ses titreşimlerini elektrik sinyallerine çevirerek duymayı sağlayan, ancak yaşlanma veya yüksek ses nedeniyle kalıcı olarak kaybedilen tüycüklerin yeniden büyümesini sağladılar.
Memeliler işitme hücrelerini yenileyemiyor
İşitme kaybı tipleri arasında uzun süredir yaşlanmanın bir gerçeği olarak kabul edilmekte. Bu durum işitme kaybı tipleri arasında şimdiye kadar engellenmesi mümkün olmayan biri olarak görülüyor. Ancak kuşlar, kurbağalar ve balıklarda duymaya yarayan hücrelerin yenilenebildiği bilim çevrelerince biliniyor. Uzmanlara göre bu hücreleri yenileyemeyen tek omurgalı cinsi ise memeliler.
Yapılan araştırmalar sonucunda, 2012’de Dr. Patricia White tarafından yapılan çalışma, kuşlarda duyma tüycüklerinin yenilenmesini sağlayan epidermal büyüme faktörü (EGF) adı verilen bir reseptör türü buldu ve memelilerde de benzer bir biyolojik sürecin tetiklenebileceği görüşünü ortaya attı. Halen Rocherster Üniversitesi Tıp Merkezi’nde (URMC) doçentlik görevi sürdüren White, bu son çalışmanın da başında yer aldı.
Farelerde yeni hücreler oluşması sağlandı
URMC ile Harvard Medical School bünyesindeki Kulak ve Göz Kliniği ortak çalışması olan araştırmada EGF reseptör ailesinin memelilerde de salyangoz yenilenmesinde rol alıp almadığına bakıldı. Araştırmacılar özellikle salyangozdaki destek hücrelerinde bulunan ERBB2 reseptörlerine odaklandı.
Araştırmacılar EGF sinyal yolunu aktifleştirmek için çeşitli yollar denediler. Bunlardan birinde ERBB2 reseptörlerini hedef alan bir virüs kullanıldı. Bir diğeri aktifleştirilmiş ERBB2’yi aşırı üretmesi yönünde genetik kodu değiştirilmiş bir fare oldu. Üçüncü deneyde ise aslında gözde ve pankreasta kök hücre aktivitesini uyarmak için geliştirilmiş olan ancak ERBB2 sinyal yolunu da aktifleştirdiği bilinen iki ilaç kullanıldı.
İşitme kaybı tedavisinde önemli bir adım
Uzmanlar, ERBB2 sinyal yolunun aktive edilmesinin birbirini takip eden hücresel tepkimelere yol açtığını, bunlar sonucunda salyangoz destek hücrelerinin çoğalmaya başlayarak komşu kök hücreleri uyardığını ve bunların da yeni tüycükler oluşturduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre bu süreç sadece tüycüklerin oluşmasını değil, bunların sinir hücreleri ile entegrasyonunu da sağlıyor. Bu gelişmenin, işitme kaybı tedavi girişimlerinde önemli bir adım olduğu ifade ediliyor.