ABD Başkanı Barack Obama, Asya gezisi kapsamında Japonya’nın 71 yıl önce atom bombası atılan şehri Hiroşima’ya gitti. Ziyaretin kendisi tarihsel değer taşısa da, Obama bomba için özür dilemedi.
6 Ağustos 1945 günü, ABD ordusu savaşı kaybettiği çoktan belli olan Japonya’ya tarihin ilk atom bombalı saldırısını gerçekleştirmiş, saldırı anında 70 bin kişi, toplamda ise 140 binden fazla kişi bu nedenle yaşamını yitirmişti.
Obama ziyaretinde bomba nedeniyle hayatını yitirenler için acısını dile getirdi ve nükleer silahların olmadığı bir dünya için çağrı yaptı.
Şu anda dünyada resmi olarak nükleer silah bulunduran sekiz ülke olduğu sanılıyor. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesine İlişkin Antlaşma, ABD, Rusya, Britanya, Fransa ve Çin’e bu hakkı tanıyor. Anlaşmaya taraf olmadığı halde nükleer silah bulunduran ya da bulunma ihtimali yüksek olan ülkeler ise Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore ve İsrail.
Dünyadaki en büyük nükleer güç halen ABD
Barack Obama bugüne kadar görev başında Hiroşima’yı ziyaret eden ilk ABD başkanı oldu. Amerika başkanları resmi özür olarak algılanmasından çekindikleri için bugüne kadar hep ikinci bombanın atıldığı Nagasaki’yi ziyaret etmişti.
Ziyaret Tokyo ile Washington arasındaki güçlü ittifak ve nükleer silahsız bir dünya için ortak çabaların canlandırılması mesajı verdi. Diğer yandan halen nükleer silah depoları bulunan ABD’nin bu konudaki açıklamalarını samimi bulmayanlar var.
Hiroşima barış anıtına çelenk bırakan Obama, “71 yıl önce gökyüzünden ölüm yağdı ve dünyayı değiştirdi. Zincirlerinden boşalmış ve çok da eski olmayan bu korkunç olay hakkında düşünüp taşınmaya geldik. Yüz binden fazla ölü için yas tutmaya geldik, ruhları bizimle konuşuyor” dedi.
Anıtı ziyaretinden hemen önce nükleer patlamadan sonra yanan bedenlerin fotoğrafları, lime lime giysi parçaları ile insanların eriyen etlerini temsil eden heykellerin sergilendiği bir müzeyi ziyaret eden Obama, anı defterine şöyle yazdı: “Savaşın ıstırabını biliyoruz, şimdi nükleer silahların olmadığı bir dünyada barışı her beraber tesisi edecek ve yayacak cesareti bulmamıza izin verin.”
Önemli olan özür değil, nükleer silahsızlanma
Obama bu sırada atom bombasından sonra hayatta kalan 91 yaşındaki Sunao Tsuboi ve 70 yaşındaki Şigeaki Mori ile sohbet etti ve kucaklaştı.
Obama’nın ziyareti 2009 yılında Nobel Barış Ödülü’nü aldığı sırada paylaştığı nükleer silahsızlanma ajandasının bir parçası. ABD lideri, ödülü ‘iklim değişikliği ve nükleer silahların yayılmasına karşı mücadele ile çatışmalara çözüm bulmak için bir eylem çağrısı olarak’ kabul ettiğini söylemişti.
Obama doğrudan özür ya da pişmanlık belirtecek bir ifade kullanmaktan kaçındı. Ancak birçok Japon Obama’nın kullandığı ifadelerin ‘özür’ olarak nitelenebileceği görüşünde. Bomba atıldığı sırada üç tekerlekli bir bisiklete binen ve bugün üç farklı kanserle mücadele eden 73 yaşındaki bir Japon, Obama’nın sözlerinin kendisi için özürden daha anlamlı olduğunu söyledi. Nitekim kentte yaşayanların çoğu nükleer silahsızlanmanın özürden daha önemli olduğunu düşünüyor.
Nitekim 75 yaşındaki Miki Tsukişita da Obama’nın bu hedef için tam olarak ne yapılacağına dair bir şey söylemediği fikrinde.