DSÖ’nün trans yağ ortadan kaldırılması hakkındaki yıllık raporu, bazı ülkelerin harekete geçtiğini gösteriyor, ancak daha fazla çabaya ihtiyaç var
Dünya genelinde 6 ülke 2018’den beri endüstriyel olarak trans yağ üretimini sınırladı. Avrupa Birliği de dahil olmak üzere diğer 24 ülke de geçtiğimiz iki yıl içinde yürürlüğe girecek trans yağ düzenlemelerini kabul etti. Bununla birlikte, 110’dan fazla ülkede hala bu zararlı bileşiğe karşı bir düzenleme bulunmamakta, yani beş milyar insan, her gün yedikleri gıdalarda endüstriyel olarak üretilen trans yağa maruz kalma riski altında!
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Nedir? WHO’nun Amacı Nedir? Tıklayın!
Trans yağ
Trans yağ, her yıl tahminen yarım milyon ölüme neden olur. Endüstriyel olarak üretilen trans yağ, gıda kaynaklarından çıkarılmasının kısa ve uzun vade de insan sağlığına bir çok faydası olduğu bir çok çalışma ile kanıtlanmıştır.
WHO Raporu ne diyor?
Yeni rapor, ülkelerin endüstriyel olarak üretilen trans yağları yasaklama eylemlerini özetliyor. 2023 yılında trans yağları küresel olarak ortadan kaldırma hedefine ulaşabilmek için eylem planları içeriyor. DSÖ ayrıca ülkelere, endüstriyel olarak üretilen trans yağların gıdalarından nasıl kesileceği ve trans yağ tüketiminin engellenmesinin hayat kurtarıcı etkisi konusunda tam bir rehberlik sağlayan REPLACE eylem planını yayınladı.
WHO Genel Müdürü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Trans yağın tamamen ortadan kaldırılması konusundaki ivme, dünya nüfusunun üçte birine denk gelen 28 ülkenin katılımıyla giderek artıyor” dedi. “Ancak dünya nüfusunun üçte ikisinden fazlası gıdalarında endüstriyel trans yağdan korunmuyor. DSÖ, kalan ülkelerdeki trans yağ yasaklama çabalarını desteklemeye hazırdır. Trans yağ ürünlerini yeniden biçimlendirmek ve kaldırmak için endüstri taahhütlerini memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.
Yıllık raporda öne çıkanlar
- Tayland, Ocak 2019’da endüstriyel olarak üretilen trans yağları yok etmek için en iyi uygulama yönetmeliklerini uyguladı.
- Avrupa Birliği, gıdalarda endüstriyel olarak üretilen trans yağları elimine etmek için 2018 yılında en iyi uygulama yönetmeliklerini kabul etmiştir. Düzenlemeler 2021 yılına kadar yürürlüğe girecek.
- Hindistan, endüstriyel olarak üretilen trans yağların sınırlarını %2’ye düşürmek için Aralık 2018’de taslak düzenlemeleri yayınladı.
- Türkiye, Ocak 2019’da trans yağa karşı en iyi uygulama düzenlemelerinin taslağını çıkardı.
- 40’tan fazla ülke trans yağ sınırlama faaliyetlerine başladı
Vital Stratejileri’nin bir girişimi olan Resolve Save Lives CEO’su Dr. Tom Frieden, “Yapay trans yağları ortadan kaldırmak, hayat kurtarmanın ve daha sağlıklı bir gıda arzı yaratmanın en basit ve en etkili yollarından biri” dedi. “Trans yağları ortadan kaldıran ilerleme dengesiz olmuştur. Yeni REPLACE modülleri, trans yağın besin kaynağından kesilmesi konusunda ayrıntılı rehberlik sağlar. Trans yağdan kurtulmak için harekete geçmeyi geciktirmek için bir mazeret yok” dedi.
İlerleme raporunda ayrıca, trans yağa karşı yürütülen politika eylemlerinin çoğunun yüksek gelirli ülkelerde olduğu da gösteriliyor. Düşük gelirli hiçbir ülke ve sadece üç düşük-orta gelirli ülkenin (Hindistan, Kırgızistan ve Özbekistan) trans yağ politikaları yoktur. Bu yeni harita, eylemlerin nerelerde yapıldığını ve alınmadığını göstermektedir.
- Uluslararası Yiyecek ve İçecek İttifakı’nın gıda şirketleri, 2023 yılına kadar tüm ürünlerindeki endüstriyel trans yağları ortadan kaldırmayı taahhüt etmişlerdir.
DSÖ, ülkelerden, bölgesel kuruluşlardan ve sektörden sınai olarak üretilen trans yağa karşı eylem çağrısında bulunuyor. Endüstriyel olarak üretilen trrans yağ nihayet küresel olarak yasaklandığında, milyonlarca insanın hayatını kurtaracak. Bulaşıcı olmayan bir hastalık için şimdiye dek ortadan kaldırılacak ilk risk faktörü olacak ve bulaşıcı olmayan hastalıklara karşı önemli ilerlemenin mümkün olduğunu ispatlayacaktır.